In de pilot ‘Blauwe zorg in de wijk’ geven zorg- en welzijnsaanbieders in Maastricht-Heuvelland en financiers vanaf het najaar 2016 vorm aan een programma voor vijf jaar. Er is een beweging in gang gezet met als doel meer gezondheid en een betere kwaliteit van leven voor de bewoners in vier Maastrichtse pilotwijken, met liefst afnemende, maar in ieder geval gelijkblijvende zorg- en ondersteuningskosten in een leefomgeving die dat bevordert.
De pilot Blauwe zorg in de wijk is een leeromgeving in de regio/provincie en land en wordt gefinancierd door de gemeente Maastricht, VGZ en Provincie Limburg.

Projecten binnen blauwe zorg in de wijk
Binnen Blauwe zorg in de wijk wordt aan de hand van een negental projecten aan de ambitie gewerkt:
Project 1: Positieve Gezondheid bij professionals (trainingen, intervisie etc)
Project 2: Praktijkondersteuner Jeugd in de wijk
Project 3: Huishoudens met domeinoverstijgende kosten
Project 4: Zorg sluit beter aan bij de burger- samenwerking tussen professionals in de wijk
Project 5: Burgers aan zet
Project 6: Digitale Samenwerking: implementatie ‘Helder’ (ICT thuiszorg-huisarts)
Project 7: Your Coach Next Door (kinderen met overgewicht)
Project 8: Blauwe/Nieuwe GGZ
Project 9: Maatje op recept voor mensen (65+) met eenzaamheid

Algemeen resultaat
Een belangrijk algemeen resultaat is dat het gelukt is om een samenwerking met de partijen op te zetten die domeinoverstijgend is. Ook alle ingrediënten (randvoorwaarden) zijn aanwezig om domeinoverstijgend te kijken naar de uitdagingen die voorliggen. Er is meer zicht op de casuïstiek en op de knelpunten binnen de systemen en de organisatie van de zorg.
In september 2019 heeft het programmateam Blauwe Zorg in de wijk samen met het Dagelijks bestuur een strategische koers voor Blauwe zorg in de wijk uitgezet voor de jaren 2019-2021. Het strategisch plan geeft aan wat de missie, visie en doelstellingen zijn waar we naartoe werken richting 2021. Deze “Strategische Koers” wordt momenteel geactualiseerd in verband met de ontwikkelingen in het kader van de doorontwikkeling naar de “Next Step.

Resultaten 2018/2019 van de projecten
De resultaten in 2019 (en 2018) van de afzonderlijke projecten staan beschreven in een tussentijdse rapportage. Daarnaast zijn de “Lessons Learned” beschreven in een apart document. Beide documenten zijn hieronder te vinden.

Een korte weergave van de resultaten:

In 2018 en 2019 zijn 193 professionals uit de Blauwe zorg wijken geschoold in Positieve Gezondheid. Gemiddeld rapportcijfer voor werkplezier/voldoening 3 weken na scholing in 2019 is een 8.
Vijftien ambassadeurs (managers en beleidsmedewerkers uit 10 organisaties) zetten zich sinds 2018 in om Positieve Gezondheid te implementeren, o.a. ook binnen hun eigen organisatie. Ook in 2020 zullen weer trainingen voor professionals plaatsvinden, maar dan regiobreed.
In 2018 en 2019 zijn 17 buurtbewoners getraind als ambassadeur Positieve Gezondheid in de wijk. In 2020 wordt dit voortgezet door Stichting Trajekt. Ook provinciaal wordt deze interventie overgenomen.
Er is een werkwijze van “coaching door een gezinsregisseur” ontwikkeld voor huishoudens (HH) met complexe en domeinoverstijgende problematiek, waarbij wordt toegewerkt naar een nieuw integraal gezinsplan op basis van Positieve Gezondheid. De gezinsregisseurs zijn in de periode 2018 -2019 bij 14 HH gestart met de interventie. Einde 2019 zijn 10 HH nog met de interventie bezig. Er wordt binnen deze HH in hoge mate gebruik gemaakt van gemeentelijke en zorgvoorzieningen en er komen veel beroepskrachten over de vloer. De gezinsregisseur zorgt in de HH voor verheldering, afstemming en waar nodig verandering van zorgaanbod om te komen tot één integraal gezinsplan. De aanpak leidt tot veel inzichten, die beschreven zijn in het document Lessons Learned (zie hieronder). De totale inzet en kosten van zorg en ondersteuning voor en na afloop van de interventie worden in kaart gebracht en in 2020 gepresenteerd.
In juni 2019 is gestart met het intensiveren van de samenwerking tussen de twee huisartsenpraktijken en de Sociale Teams in de Blauwe Zorg wijken. In de praktijk zien we dat de overdracht is verbeterd (een ‘warme’ overdracht’) van met name sociale problematiek en dat huisartsen meer en een betere terugkoppeling krijgen over hun patiënten. In 2020 zal deze werkwijze verbreed worden naar andere wijken.
Medio 2019 is samen met thuiszorgorganisaties (Envida, Mosae en Thuiszorg Groot Limburg) in Maastricht-Heuvelland gestart met een project betreffende de implementatie van het digitaal programma Helder. Helder is een webapplicatie waarmee de huisarts toegang krijgt tot thuiszorgdossiers van diens patiënten. Dit maakt online samenwerking met de thuiszorg mogelijk. In fase 1, einde 2019, is een zestal huisartsenpraktijken gestart met de implementatie. Verwacht wordt dat de uitrol naar alle huisartsenpraktijken medio 2020 kan plaatsvinden (na positieve beoordeling fase 1).
In 2018 en 2019 is met Your Coach Next Door gestart bij kinderen met overgewicht (zonder medische indicatie) in Malberg en in de Blauwe zorg wijken. De jeugdverpleegkundige van de GGD is hierbij de centrale zorgverlener. Van de 100 kinderen die een signaleringsgesprek hebben gehad, zijn 46 kinderen gestart met begeleiding in het kader van YCND.
Uit de resultaten blijkt dat in 2019 133 unieke cliënten gezien zijn door de POH Jeugd in Maastricht Noord-oost. Het gemiddeld aantal contacten van de POH Jeugd met cliënten is 4,0.
48% is door de POH Jeugd afgesloten zonder verwijzing naar geïndiceerde zorg. Het merendeel van de cliënten wordt door de POH Jeugd zelf afgehandeld (37%). In 7% van de gevallen wordt doorverwezen naar de huisarts of naar voorliggend veld (3%). In de praktijk blijkt dat de inzet van de POH Jeugd zorgt voor meer kennisdeling en een betere afstemming tussen jeugdhulp, gemeente en huisartsenzorg verslag. (= update 8 juni 2020, cijfers in evaluatieverslag waren t/m kwartaal 2 2019) .
Het gemiddelde percentage hulpvragen dat door de POH Jeugd is afgesloten zonder verwijzing naar geïndiceerde zorg ligt in Maastricht-Heuvelland op 62%. In de wijken in Noord-Oost is dit 48%. De verklaring hiervoor is dat deze wijken gekenmerkt door gezinnen met multiproblematiek. Bij deze cliënten neemt de POH Jeugd ook de regie-/coördinatierol op zich. Zij doet een brede vraagverheldering, waarbij ook het gezinssysteem in kaart gebracht wordt, waardoor zij een juiste verwijzing kan doen. De POH Jeugd blijft dit opvolgen en gaat dus ook na of dit de juiste aanbieder is.
Blauwe/nieuwe GGZ: In 2018 is een MDO GGZ bij de betrokken huisartsenpraktijken opgezet. In 2019 is het eerste volledige GGZ-team van de regio in de wijk tot stand gekomen. Dit team bestaat uit professionals uit de GGZ (Mondriaan en MET GGZ) en het Sociaal Domein (mensen uit de Sociale Teams van de betreffende wijken; geleverd door: LevantoGROEP, Leger des Heils, Trajekt, Radar), aangevuld met white label werkende ervaringsdeskundigen. Dit team neemt alle verwijzingen van de in de twee huisartsenpraktijken (Huisartsen Maastricht Oost en Huisartsenpraktijk Nazarett) op zich: alles van consultatie tot crisogeen komt bij dit team voorbij. Dit betekent dat GBGGZ en SGGZ in het team geleverd worden. Het team vormt, samen met de huisarts, het centrale schakelpunt in de GGZ-stromen. Het team voorziet in de basis van zorg en schaalt, indien noodzakelijk, op voor meer specialistische modules. Dit heeft er toe geleid dat in de loop van 2019 de totale caseload op is gelopen naar ruim 220 patiënten en er in sommige weken tot 15 patiënten naar het team werden verwezen (= update 8 juni 2020) .
Project "Maatje op recept voor mensen (65+) met eenzaamheid": Acht vrijwilligers hebben een maatjestraining gevolgd in 2019 en een certificaat ontvangen. In de periode tot en met 1 februari 2020 zijn 7 bewoners aangemeld voor een maatje. Helaas is voor dit project vanaf 1 januari 2020 geen subsidie meer beschikbaar. Dit betekent dat dit project niet meer wordt uitgevoerd onder de vlag van Blauwe zorg in de wijk.

Evaluatie en monitoring
In 2019 zijn veel resultaten behaald op de negen projecten. Deze resultaten zijn verwerkt in de monitor Blauwe Zorg. Met behulp van de arrangementenmonitor wordt ernaar gestreefd om de data die periodiek gegenereerd kan worden uit de projecten zoveel mogelijk beschikbaar te stellen voor de betrokken partners. Daarnaast bestaat het onderzoek van de promovendus van de Universiteit Maastricht naar de pilot met subsidie van ZonMw. Zij onderzoekt de effecten van de wijkpilot en kijkt hoe deze wordt geïmplementeerd bij de bewoners, professionals en beleidsvoerders.

Waar werken we naar toe in 2020?
In eerdergenoemd tussentijds evaluatieverslag wordt van elk project de focus en uitrol 2020 beschreven. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de doorvertaling/verbreding van succesvolle interventies binnen de projecten en de ‘lessons learned’ naar de regio/provincie gekoppeld aan de leeromgeving.

Er is voldoende aanwijzing uit Blauwe zorg in de wijk en de Krachtenbundeling Malberg én animo bij bestuurders om met een “Next Step” aan de gang te gaan. Het gaat hier om een fundamentele Maastricht brede transformatie met wijkgerichte budgetten waarin de ambitie is om de wijkgebonden budgetten van de gemeente te verbinden met die van de verzekeraar (o.a. ouderenzorg en GGZ). In 2020 wordt met alle betrokken organisaties gewerkt aan een plan van aanpak om te komen tot een verbreding van deze werkende componenten naar de hele stad Maastricht, en mogelijk de regio.

Documenten
“Tussentijdse evaluatie pilot ‘Blauwe zorg in de wijk” maart 2020, klik hier.
“Lessons Learned Blauwe zorg in de wijk”, november 2019, klik hier (dit wordt momenteel weer bijgewerkt)