GGZ-team in de wijk gaat zorg veranderen
De Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) is in een aantal opzichten steeds meer gericht op de leefomgeving van de burger met een zorgvraag, maar dat geldt vooral voor die mensen die door een FACT-team worden behandeld. De rest van de GGZ vindt vooral plaats in de spreekkamer. Het GGZ-team in de wijk gaat in vier Maastrichtse wijken deze zorg verbreden.
Zorg gericht op de persoon
Wijkgericht moet de zorg van de toekomst zijn. In lijn met het rapport van Dannenberg (november 2015) moet de focus niet meer liggen op beschermd wonen, maar op een beschermd thuis. Een behandeling moet zo veel mogelijk in de thuissituatie plaatsvinden en alleen als het echt niet anders kan, dan moet er voor gekozen worden iemand uit zijn thuissituatie te halen.
In De Nieuwe en Blauwe GGZ wordt dit idee verder door getrokken voor alle mensen met een psychisch probleem: behandel zo weinig mogelijk in grote instellingen, maar probeer zo veel mogelijk aan te sluiten op de dagelijkse leefwereld van de burger die een psychisch probleem heeft. Als je dit concept combineert met de persoonlijke diagnostiek (Van Os), fasegerichte behandeling (Delespaul) en de inzet van ervaringsdeskundigheid (o.a. Boevink) dan krijg je een vorm van hulpverlening die heel erg gericht is op de persoon zelf in een voor hem veilige omgeving.
Het GGZ-team in de wijk
De oplossing die professionals hebben uitgedacht is de inrichting van een Wijkteam gericht op de GGZ waarin alle vragen die betrekking hebben op psychische problemen kunnen worden afgehandeld. Of het nu een levensfaseprobleem is met daaraan gekoppeld stemmingsproblemen of een persoonlijkheidsstoornis waardoor het samenleven lastig wordt, alles kan bij dit team aan de orde komen.
Doel van het team is dat tussen de huisarts en het vervolg een zo klein mogelijke afstand ontstaat en vragen snel en doelmatig opgepakt kunnen worden. De professional kan in het team dichtbij de mensen met vragen/problemen staan, is voor de huisarts een vast aanspreekpunt en zal vooral ook schakelen met andere aanbieders. De professional in het GGZ-team werkt namelijk volgens de uitgangspunten van Positieve Gezondheid en heeft daarmee altijd als één van de behandeldoelen de mate van eigen regie te stimuleren. Dat betekent dat hulp niet altijd een psychologische therapie hoeft te zijn. Tijdens een intake kan immers heel erg goed blijken dat schuldenproblematiek, eenzaamheid of zelfredzaamheid in het dagelijks leven het probleem is waar het eigenlijk om gaat. Die problemen hoeven niet of niet altijd door middel van een psychologische behandeling te worden aangepakt.
Het GGZ-team in de wijk gaat dus de belichaming zijn van De Nieuwe en Blauwe GGZ. Het is die plek waar het volledige gedachtegoed over een andere manier van werken in de GGZ vorm gaat krijgen. Dat betekent dat er van de professionals en van de betrokken organisaties veel gevraagd wordt: ze moeten bestaande werkwijzen soms los laten en nieuwe ontwikkelen, er ontstaan nieuwe stromen van mensen met vragen (wanneer ze in zorg komen, wanneer ze uitstromen en hoe lang ze in zorg zijn) en het zou zelfs kunnen leiden tot minder mensen die in behandeling zijn.
Samenwerking
Het vraagt wel dat er goed samengewerkt wordt, zowel tussen GGZ-aanbieders als met aanbieders in het Sociaal Domein. Daarom worden er nieuwe contacten gelegd en wordt gekeken hoe die contacten verduurzaamd kunnen worden. Een voorbeeld daarvan is het MDO bij de huisarts: daar zitten niet alleen de huisarts en zijn team aan, maar ook de professionals uit het GGZ-team en (een vertegenwoordiging van) de professionals die in het Sociaal Wijkteam werken. Daarmee is er een plek ontstaan waar huisartsenzorg, GGZ, en Sociaal Domein elkaar tegen komen om op inhoud te praten over de casuïstiek die voorbij komt. Ze kunnen elkaar snel vinden en dus ook ten behoeve van de burgers met vraag snel schakelen.
Dit MDO bestaat al. Voor de toekomst is het streven ervoor te zorgen dat de burger met vragen in dit MDO ook een actieve plaats in kan gaan nemen. Mogelijk doordat hij zelf aanwezig kan zijn (als dat opportuun is), mogelijk doordat hij zelf meer controle heeft over zijn eigen dossier. Doel is echter dat op termijn de burger ook in dit opzicht meer zelf aan zet is dan dat nu vaak het geval is.
De opstart
Vanaf nu zal in het kader van de pilot Blauwe Zorg in de wijk een GGZ- team tot stand gaan komen. Dit is verbonden aan de huisartsenpraktijk Nazareth en de huisartsenpraktijk Maastricht Oost.
Daarbij ligt aanvankelijk de focus op het bieden van Generalistische Basis GGZ (GB GGZ) en in de loop van de komende maanden zal dit worden uitgebreid naar de Specialistische GGZ. Daarbij wordt in eerste instantie maximaal gebruik gemaakt van de ruimte die er binnen huidige structuren bestaat, maar als er knelpunten worden gesignaleerd gaan we ook kijken of we tot een verandering van het systeem kunnen gaan komen. De professionals die tot op heden betrokken zijn bij deze ontwikkeling staan in ieder geval te trappelen om op deze manier te gaan werken. Voor hen is het vooral een mogelijkheid om als hulpverlener meer te doen wat zij denken dat goed is. En zoals uit het onderzoek van Machteld Huber is gebleken, weten professionals dat beter dan beleidsmedewerkers en managers. Het doel is dan ook vooral op basis van de wensen en ideeën van burgers en professionals nadere invulling te geven aan een uniek project.
Wordt vervolgd!
